to jedno z narzędzi demokracji, forma dialogu między władzą a obywatelami i obywatelkami. Pomagają spojrzeć na określony problem z różnych perspektyw, pozwalają poznać potrzeby (i obawy) mieszkańców i mieszkanek i umożliwiają rozmowę o ramach prawnych podejmowanych przedsięwzięć publicznych.

Każdemu dają szansę wpływu na zmiany. W ich ramach obywatele i obywatelki oraz przedstawiciele i przedstawicielki władz (np. samorząd) szukają najlepszego rozwiązania danego problemu lub diagnozują potrzeby w obszarze, w którym podejmowane będą decyzje publiczne.

Mogą dotyczyć aktów prawnych (np. plan zrównoważonej mobilności miejskiej, plan zazieleniania miasta czy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego), inwestycji (jak zaaranżować podwórze, czy na danym terenie ma powstać park, jak urządzić centrum zdrowia) lub innych przedsięwzięć podejmowanych na danym terenie (jak zorganizować transport zeroemisyjny, jak przyznawać pracownie artystyczne w mieście).

Po konsultacjach władza analizuje opinie i udziela odpowiedzi na nie, wyjaśniając, które z nich mogą zostać uwzględnione, a które nie (i dlaczego) oraz podejmuje decyzje z uwzględnieniem tych opinii, które mogą być wzięte pod uwagę. 

Łatwo zaobserwować, że kiedy konsultacje odbywają się regularnie, mieszkańcy i mieszkanki bardziej angażują się w życie swojej społeczności i nabierają większego zaufania do władzy; czują, że mają wpływ na zachodzące zmiany i rozumieją podejmowane decyzje.